In 2020 stuurde NASA de nieuwste Marsrover Perseverance de ruimte in en in hetzelfde jaar lanceerden ook Rusland en China missies naar Mars. Al decennialang trekt onze rode buurplaneet de aandacht van sterrenkundigen en andere wetenschappers.
Een van de grootste vraagstukken die we proberen te ontrafelen: is er leven mogelijk op Mars? En kunnen we in de toekomst reizen naar Mars?
Elon Musk meent van wel en ook NASA is hoopvol om binnen twintig jaar een bemande missie te realiseren. Maar wat zullen de eerste mensen op Mars aantreffen? We zetten de belangrijkste feiten over Mars voor je op een rij. Wat weten we al en welke mysteries over Mars hebben we nog niet ontrafeld?
Mars is onze kleinere buurman
Vanaf de zon gezien is Mars de vierde planeet in het zonnestelsel. Mars draait tussen Jupiter en de aarde in een baan rond de zon en is dus onze directe buurplaneet. Dat maakt ruimtemissies naar Mars een stuk eenvoudiger dan naar bijvoorbeeld Jupiter, die in de buitenste ringen van het zonnestelsel draait.
Hoe ver is buurman Mars dan van ons verwijderd? Daar is nog niet zo’n makkelijk antwoord op te geven. Doordat de aarde en Mars beide op hun eigen tempo rondjes rond de zon cirkelen, is de afstand tussen de aarde en Mars elke dag anders. In 2022 kwam Mars relatief dicht bij de aarde voorbijvliegen. De afstand tussen ons en de rode planeet was toen ‘slechts’ 81,5 miljoen kilometer.
Leestip: Deze plant kan mogelijk overleven op Mars
Stel dat astronauten over een aantal jaar aan een missie naar Mars beginnen of Elon Musk erin slaagt ruimtereizen naar Mars de lucht in te krijgen, hoelang duurt zo’n tocht naar de rode buurplaneet dan? NASA zegt dat je voor een enkeltje Mars zo’n 8 of 9 maanden moet uittrekken. Ter vergelijking: de reis naar de maan voor de eerste maanlanding duurde maar 4 dagen.
Wat is het verschil tussen de aarde en Mars?
In sommige opzichten lijkt Mars best op de aarde. Zo tref je op Mars ook bergen, valleien en vulkanen aan. Die zijn wel een tikkeltje extremer dan wij gewend zijn. Kijk bijvoorbeeld naar Olympus Mons, de grootste vulkaan op de planeet. Deze vulkaan is 25 kilometer hoog. Daar past Mount Everest, toch ook geen kleintje, 3 keer in. En dat terwijl Mars zelf helemaal geen reus is.
Mars heeft een diameter van 6794 kilometer, dat is ongeveer de helft van de doorsnede van de aarde. Daarnaast is het op de planeet een stuk kouder dan bij ons. Je vertrouwde winterjas is niet bestand tegen de gemiddelde oppervlaktetemperatuur op Mars van -63 graden Celsius. De planeet is verder van de zon verwijderd dan de aarde en de atmosfeer is er een stuk dunner, waardoor er minder warmte wordt vastgehouden.
Gelijkenissen tussen de aarde en Mars
Behalve de aanwezigheid van bergen zijn er nog een aantal overeenkomsten tussen Mars en onze thuisplaneet. Mars draait net als de aarde in een licht gekantelde positie rondom de zon. Daardoor kent de planeet dezelfde seizoenen als wij. Die duren dan weer wel een stuk langer dan je op aarde gewend bent, ook omdat de jaren op Mars langer zijn.
Mars doet er 687 aardse dagen over om rond de zon te draaien. Een dag op Mars is dan weer wel vergelijkbaar met op aarde. Op de rode planeet krijg je dagelijks een extra halfuur cadeau: Mars draait in 24,5 uur rondom zijn eigen as.
Is er leven mogelijk op Mars?
Dat Mars ook seizoenen kent en de dagen er ongeveer even lang zijn, wil natuurlijk niet zeggen dat er leven op de planeet mogelijk is. Maar in de zoektocht naar planeten die geschikt zijn voor buitenaards leven, is Mars wel een belangrijke kandidaat. De tekenen van leven op Mars zijn weliswaar raadselachtig, maar ze zijn er wel.
NASA-rover Curiosity stuitte op Mars op een mix van koolstofatomen, wat op aarde een belangrijke bouwsteen van leven is. Daarnaast ontdekte de rover ook pieken in het methaangehalte in de Martiaanse atmosfeer. Op aarde wordt dit gas vooral door biologische processen geproduceerd.
Leestip: Enceladus: is er leven op deze maan van Saturnus?
Ook water is aanwezig op Mars. Nu alleen nog in de vorm van bevroren poolkappen, maar miljarden jaren geleden stroomde vloeibaar water door rivieren en meren.
Wanneer de eerste mens voet zal zetten op Mars, is voorlopig nog even de vraag. De ambities zijn er, maar een datum is nog niet geprikt. Ter voorbereiding op toekomstige ruimtemissies wordt er wel al getraind voor een bestaan op Mars. In simulaties zoals HI-SEAS op Hawaï worden de verwachte omstandigheden op de planeet nagebootst. Deelnemers aan de Mars-simulaties krijgen hier een klein voorproefje van wat de eerste mens op Mars ooit zal ervaren.
Nog niet uitgelezen? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief van National Geographic en ontvang de favoriete verhalen van de redactie wekelijks in je mail.
Willeke van Doorn
Willeke van Doorn studeerde journalistiek, reisde een tijdje de wereld rond en kwam uiteindelijk via de Verenigde Staten, Australië en Nieuw-Zeeland bij de redacties van Quest, National Geographic en Runner’s World terecht. Ze is nieuwsgierig naar de wereld, gaat het liefst elke maand even op reis en neemt dan ook altijd haar hardloopschoenen mee.
