Propolis, arıların kavak ve kozalak taşıyan ağaçların tomurcuklarından yaptığı reçine benzeri bir malzemedir. Antik çağlardan beri insanların hastalıkları iyileştirmek için kullanılan faydalı ve çok yönlü doğal bir ürün olan propolis, antioksidan ve antibakteriyel etkisiyle bağışıklık sistemini güçlendirir, hastalıkların daha kolay atlatılmasını sağlar ve vücuttaki bakteri oluşumunu önler. Ayrıca propolis enflamasyonu hafifletmeye ve sivilce çıkmasını engellemeye de yardım eder.
İçindekiler
- Propolis Nedir?
- Propolis Faydaları Nelerdir?
- Propolis Ne İşe Yarar?
- Propolis Hakkında SıkSorulan Sorular
Propolis Nedir?
Propolis, arıların yaprak döken ağaçların tomurcuklarından ve kabuklarından topladığı, balmumu, polen ve tükürük salgıları ile zenginleştirdikleri doğal bir maddedir. Arılar propolisi petekleri dezenfekte etmek, yapı malzemesi olarak ve mumyalama için kullanır.
Propolis esas olarak ağaçlar sayesinde üretilir, arılar reçineleri toplar, tükürük bezlerinden maddeler ekler ve karışımı çeneleriyle daha da işler. Propolisin çoğu reçine ve mumlardan oluşur.
Propolisin insan sağlığına olan faydaları da yadsınamaz. Hem antioksidan hem de antibakteriyel bir gücü bulunan propolis,bağışıklık sistemini güçlendirir ve korur. Bu sayede hastalıkların daha kolay atlatılmasını sağlayan propolis, vücuttaki enflamasyonu azaltmasının yanı sıra cilt sağlığını da destekleyerek sivilce oluşumunu engeller. Ayrıca uçuk ve ağız içi yaralar için de önemli bir kaynaktır.
Kovandan alınan ham haliyle tüketilmeyen propolis, işlendikten sonra tüketilir ancak dozu ve kullanımı açısından mutlaka uzman bir doktora danışılmalıdır.
Propolis Faydaları Nelerdir?
Propolis, güçlü antiinflamatuar, antioksidan ve antibakteriyel özelliğiyle bağışıklık sistemini güçlendirir, diyabet, uçuk ve ağız içindeki şişlik ve yaraların iyileşmesini hızlandırabilir. Vücuttaki bakteri, virüs ve mantarlara karşı mücadele ederek enflamasyon ve iltihaplanmayı azaltır. Ayrıca propolis ağız ve diş sağlığını korur.
Bağışıklık dostu olan propolis faydaları şunlardır:
- Propolis bağışıklığı güçlendirip korur
- Kan basıncını düşürmeye yardım eder
- Kolesterol, kalp hastalıkları ve felç riskini azaltabilir
- Nörolojik bozuklukların önlenmesine yardımcı olur
- Hastalıkların daha kolay atlatılmasını sağlar
- Vücuttaki enflamasyon ve iltihaplanmayı azaltır
- Propolis ağız sağlığını korur
- Cilt sağlığını destekler, egzama ve sivilce oluşumunu engeller
- Uçuk, yanık ve yaraların iyileşme süresini azaltır, doku onarım sürecini hızlandırır
- Balgam söktürücüdür, öksürüğü yatıştırır
- Kanser tedavisine katkı sağlayabilir
- Ağrı kesici özelliğe sahiptir
- Kırışıklıkları azaltıp, yaşlanma karşıtı etki gösterir
Propolis bağışıklığı güçlendirip korur
Hem antibakteriyel, antioksidan ve doğal bir antibiyotik kabul edilen propolis bu sayede bağışıklık sistemini güçlendirerek korur. Bağışıklık sisteminin güçlenmesi de özellikle kış aylarında hastalıkların daha kolay atlatılmasını sağlar.
Etkili bir dezenfektan olup vücuttaki enflamasyon ve iltihaplanmayı azaltır
Virüs, bakteri ve mantarlara karşı etkili bir dezenfektan olan propolis, vücuttaki enflamasyon ve iltihaplanmayı azaltır.
Propolis antibakteriyel etkisiyle ağız sağlığını korur
Güçlü bir antibakteriyel olan propolis, diş etindeki iltihaplanmalar, dişteki bakteriler ve diş çürüklerine karşı da etkili bir ürün olarak bilinir.
Nörolojik bozuklukların önlenmesine yardımcı olur
Propolisin içindeki bazı anti-oksidatif etkiler potansiyel kardiyovaküler ve nörolojik hastalıklara karşı faydalıdır. Nörolojik hastalıkların başında da MS, parkinson ve demans gelir.
Cilt sağlığını destekler, egzama ve sivilce oluşumunu engeller
Antiinflamatuar ve antibakteriyel etkisi sayesinde propolis egzama oluşumunu önlemekle birlikte aynı zamanda sivilceleri de engelleyici rol üstlenir.
Propolis aynı zamanda yara ve yanıkların iyileşmesini hızlandırır
Doğal bir antiseptik ve antibiyotik özellikleri taşıyan propolis özellikle ciltteki yara ve yanıklarında tedavisinde kullanılabilir.
Ağrı kesici özelliği vardır
Propolisin faydalarından bahsederken ağrı kesici özelliğine de değinmek gerekir. Propolis vücuttaki ağrıların yatışması konusunda da devreye girer.
Kanser tedavisine katkı sağlayabilir
Kanser hücrelerinin çoğalmasını önleme konusunda yardımcı bir yöntem olduğu düşünülen propolisin aynı zamanda kemoterapinin yan etkilerini de azaltabileceği değerlendirilir.
ÖZETLE;
Propolis bağışıklık dostudur, kış hastalıklarının daha kolay atlatılmasını sağlar, ağız ve cilt sağlığını destekler, yaraların iyileşmesini hızlandırır ve ağrı kesici özelliği söz konusudur. Tüm bu faydalarının yanı sıra propolisin kanser tedavisinde de önemli bir kaynak olabileceği değerlendirilir.
Propolis Ne İşe Yarar?
Propolis sağlıklı kolesterol seviyelerini destekleyip, kan basıncı seviyelerini düşürerek kalp damar sağılığına da katkıda bulunmaktadır. Ayrıca cilt için de birçok faydası bulunanpropolis; cilt tahrişini, iltihabını ve yanıklarını giderir, cildi yeniler ve genç bir görünüme kavuşturur. Serbest radikallerle savaşan propolis, antimikrobiyal ve antiviral etkileri ile sivilceyi önleyebilir ve bakterileri öldürebilir.
Propolisin fayda sağladığı alanlar şu şekildedir:
- Kalp damar sağlığına katkıda bulunur
- Cilt tahrişini, iltihapları ve yanıkları gidererek cildi yeniler
- Sivilce oluşumunu önler, bakterileri yok eder
- Serbest radikallerle savaşır
- Topikal olarak uygulandığında yaraları tedavi eder
Propolisin belirli kanserlerin tedavisinde de rolü olduğu öne sürülmüştür. Bir araştırmaya göre propolisin;kanserli hücrelerin çoğalmasını engellemede, hücrelerin kanserli olma olasılığını azaltmada, kanser hücrelerinin birbirine sinyal göndermesini engelleyen yolları bloke etmede olumlu etkileri bulunmaktadır. Çalışma ayrıca propolisin kanser için tamamlayıcı bir tedavi olabileceğini ancak tek bir tedavi olmadığınıortaya koymuştur.
Propolis Hakkında SıkSorulan Sorular
Propolis içinde hangi vitaminler var?
Propolisin aktif bileşenlerin ana rolü flavonoidlerdir. İkinci sırada kafeik veya ferulik asit gibi hidroksisinnamik gibi asitler bulunur. Diğer suda çözünür bileşenler, arı enzimleri, şeker, B, C ve E vitaminleri, mineraller ve eser elementlerdir. Birçok meyve ve sebzede bulunan fenolik asit çeşitleri miktar olarak propoliste daha fazla bulunmaktadır. Bu nedenle güçlü birantioksidandır.
Propolisi kimler kullanamaz?
Olası riskleri hakkında çok az şey bilindiğinden hamile ve emziren kadınlar propolis tüketmemelidir. Bununla birlikte, kan pıhtılaşma sorunu bulunan, bağışıklık sistemi ile ilgili rahatsızlıkları olanlar ve organ nakli geçirmiş kişilerin de kullanması tavsiye edilmeyebilir. Kullanmak isteyen kişilerin bir uzmana danışması önemlidir.
Propolis nasıl tüketilmeli?
Propolis kovandan alındığı ham haliyle kullanılmaz.Propolis sıcakken sakız kadar yapışkandır, ancak soğuduğunda sertleşip kırılgan hale gelmektedir. Tüketime uygun hale gelmesi için işlenmesi ve özütlenmesi gerekmektedir. Propolis laboratuvar ortamında uzman kişilerce sıvı forma getirilmektedir. Arıların doğada ve kovanda maruz kaldığı bütün zararlı maddeler arıların yaptığı ürünlere yansıyabilmektedir. Sağlık açısından birçok faydası olan ürünler sağlığa zararlı duruma gelebilmektedir.
Propolisin gerekli analizlerinin yapılması ve sağlığa zararlı madde içerip içermediği belirlenmelidir. Kullanılan propolisin içerik analizinin mutlaka olması gerekmektedir. Propolisin ne kadar zaman ve kaç doz kullanılacağı önemlidir. Bu nedenle propolis kullanılmadan önce mutlaka bir hekime danışılmalıdır.
Propolis tüketilirken nelere dikkat edilmeli?
Propolis tüketilmeden önce mutlaka o propolisin analiz raporu istenmeli ve içeriğinin güvenilir olması gerekmektedir. Sağlığa zararlı bir kalıntı içermemeli ve kullanılacak doz mutlaka belirlenmiş olmalıdır. İçeriğinde fenolik asitlerden dolayı dozun mutlaka çok iyi belirlenmiş olması gerekir. Bal ürünleri ve arı sokmalarına karşı alerjisi olanların propolis tüketmesi önerilmemektedir. Propolis yüksek miktarlarda ve uzun süreli olarak kullanılmamalıdır.Yüksek dozda ve alkol ile alındığında bulantı, kusma ve mide yanması yapabilir. Propolis özütünün içeriğindeki kumarin miktarına bağlı olarak kanama riski olan durumlarda ve cerrahiden önce kullanımına ara verilmelidir.
Propolis nasıl kullanılır?
Propolis sıvı formda alınarak tüketilebilir. Sıvı ve katı besinlere damlatılarak tüketilebilen 2 formu bulunmaktadır. Yetişkinler ve çocuklar için dozlar farklılık göstermektedir. Propolisli ballı karışımlarda yine mevcut ürünler arasında yer almaktadır.
Çocuklar propolis tüketebilir mi?
Su bazlı propolis ürünlerini çocuklar da kullanabilir. Ancak çocuklar için propolis kullanmadan önce mutlaka uzman bir hekime danışılmalıdır.
Propolisin cilde faydaları nelerdir?
Propolis, deri enfeksiyonları, güneşten kaynaklanan cilt hasarları, uçuklar, cilt yaraları, siğil,egzama ve rahatsız edici yanıkların önlenmesi ve iyileştirilmesinde yardımcı olarak kullanılabilir. Serbest radikallerle savaşan propolisin cilt yenileyici ve cildi genç bir görünüme kavuşturucu etkileri bulunur.
Propolis alerji yapar mı?
Çok alerjik olduğu bilinen kişiler propolisi dikkatli tüketmelidir. Bal ürünleri, arı veya yaban arısı sokmalarına alerjiniz varsa, propolis içeren besin takviyelerinden kaçınmak daha iyidir.
Propolis her gün kullanılır mı?
Antioksidan özelliği bulunan propolis, vücut sağlığı için oldukça faydalı bir besindir. Propolis tüketimi günde en fazla 3 kez olmalıdır. Tüketmeden önce mutlaka doktorunuza danışmanız gerekir.
Propolis balgam söker mi?
Propolisin balgam söktürücü etkisinden dolayı akciğerleri temizleyerek boğazda oluşabilecek tahrişi engeller ve bu da öksürüğe iyi gelmesini sağlar.
Propolis aç mı tok mu kullanılır?
10 yaşından küçük çocukların kullanılması uygun görülmeyen propolis besini aç ya da tok karna tüketilebilir.
Propolis karaciğeri yorar mı?
Propolisin mideyi ve karaciğeri yorucu etkisi bulunabilir. Bu yüzden ölçülü tüketmek oldukça önemlidir. Gün içerisinde yarım çay kaşığı sıvı olarak propolis tüketmek vücut için yeterli olacaktır. Fazla tüketimde mide ve karaciğer ağrısı görülebilir.
Propolis hücre yeniler mi?
Propolisin cilde iyi gelen zengin bir içeriği bulunmaktadır. Hücreleri yenileyerek yaraların daha hızlı iyileşmesini sağlar.
Propolis yan etkileri nelerdir?
Aşırı propolis tüketimi mide ve karaciğeri yorabilir, bunların yanında bal alerjisini tetikleme durumu da görülebilir. Aynı zamanda gebelik ve emzirme dönemlerinde tavsiye edilmeyen propolis astım ilaçları ile tüketilirse de çeşitli komplikasyona sebep olabilir.
Propolis alırken nelere dikkat edilmelidir?
Propolisin tüketimi birçok yaş grubu için sağlıklı olsa da bebeklerin kullanımı uygun olmayabilir. Bu nedenle bebek ve çocuklar için bir propolis ürünü seçmeden önce mutlaka uzman doktordan görüş almanız gerekir.
Güncelleme Tarihi : 13 Mayıs 2024
Yayınlanma Tarihi: 29 Mart 2024
Bu metni yararlı buldunuz mu?
Sağlık kütüphanesi içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlı ve kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmıştır. Sağlığınızla ilgili tüm sorularınız, endişeleriniz, teşhis veya tedavi için mutlaka doktorunuza veya sağlık kuruluşuna başvurunuz.
29 Mart 2024